Fake it till you make it: werkt doen alsof echt voor je zelfvertrouwen?
Zelfvertrouwen faken – het klinkt misschien wat onnatuurlijk. Toch is 'Fake it till you make it' een populaire strategie om jezelf net dat duwtje te geven wanneer je het spannend vindt om zichtbaar te zijn of je uit te spreken. Maar werkt het echt? Of raak je hierdoor juist verder van jezelf verwijderd?
In deze blog ontdek je:
- Wat ‘fake it till you make it’ inhoudt
- Wanneer het kan helpen bij onzekerheid
- Wanneer je beter iets anders kunt doen
- En wat je nodig hebt om het effectief in te zetten
Wat is ‘fake it till you make it’?
De bekende uitspraak betekent letterlijk: doe alsof je zelfverzekerd bent, ook al voel je je dat nog niet. Het idee is dat je gedrag je gevoel kan beïnvloeden. Door bijvoorbeeld rechtop te staan, rustig te ademen en glimlachend de ruimte in te kijken, geef je je brein het signaal dat je de situatie aankunt. En dat kán werken voor het bouwen aan je zelfvertrouwen.
Een coachee die onzeker werd door collega’s die in zijn ogen slimmer waren dan hij, maakte zichzelf fysiek kleiner door een beetje in elkaar te zakken en krom te staan. Hij leerde dat hij in gesprekken op het werk meer rechtop mag gaan staan en dat was voor hem een trigger om met meer zelfverzekerdheid te spreken met collega’s.
Psychologen noemen dit een vorm van self fulfilling prophecy (zelf vervullende voorspelling). Als jij je gedraagt alsof je gelooft in jezelf, nemen anderen je ook zo waar en dat versterkt jouw gevoel van vertrouwen. Denk aan een acteur die zich steeds meer één maakt met zijn rol: gedrag verandert gevoel.
Wanneer helpt het?
In situaties waarin je wel degelijk voorbereid bent, maar de zenuwen toeslaan, kan deze methode krachtig zijn. Denk aan:
- Presentaties of vergaderingen
- Sollicitatiegesprekken
- Grenzen aangeven in lastige gesprekken
Een goede houding, ademhaling en voorbereiding zijn dan cruciaal. Zo laat een aflevering van het tv programma Het Klokhuis zien hoe oefening en bewust gedrag iemand zichtbaar zelfverzekerder maken, zelfs als diegene zich van binnen anders voelt. Een echte aanrader om eens te kijken, waarin presentatrice Sosha op onderzoek uitgaat en leert te faken. Je vindt het filmpje op youtube met de titel “Fake: zelfverzekerd zijn | Fake It Till You Make It” en is het meest interessant tot en met 7:18 minuten.
Zelf heb ik dit ook ervaren tijdens een presentatie. Ik kreeg een kritische vraag en wist even niets meer. Door te blijven staan, te ademen, aan te geven dat ik even de draad kwijt was en daarna net te doen alsof ik enthousiast was, kon ik mijn verhaal vervolgen. Het voelde voor mezelf niet perfect, maar het werkte op dat moment wel.
Wanneer werkt het niet?
Er zijn situaties waarin ‘faken’ averechts werkt:
- Als de angst of onzekerheid te groot is
- Als je onvoldoende bent voorbereid
- Als het nep voelt en je je daar ongemakkelijk bij voelt
In die gevallen loop je het risico op een gevoel van onechtheid en krampachtig gedrag. Dan kan het helpen om te erkennen wat je voelt in plaats te faken.
Wat helpt om het effectief te doen?
1. Erken je gevoel
Doe niet alsof je nergens last van hebt. Zeg tegen jezelf: “Ik voel me gespannen, en dat is oké.”
2. Bereid je goed voor
Zonder basis werkt faken niet. Ken je onderwerp of oefen met iemand die je vertrouwt.
3. Oefen gedrag en houding
Ga rechtop staan, adem rustig, maak oogcontact. Je lichaamstaal beïnvloedt hoe je je voelt.
4. Wees mild voor jezelf
Soms werkt het niet. Geef het een tweede kans, of besluit dat deze strategie niet bij je past.
5. Toon kwetsbaarheid als dat nodig is
Het is helemaal oké om te zeggen: “Ik vind dit spannend.” Dat maakt je mens én geloofwaardig.
Conclusie
‘Fake it till you make it’ is geen trucje, maar een manier om je gedrag af te stemmen op wie je wílt zijn. Als je het goed inzet, kan het je helpen om uit je comfortzone te stappen en je zelfvertrouwen te laten groeien. Maar het moet wél passen bij jou en jouw situatie. Het blijft belangrijk jezelf te leren zijn en met compassie met jezelf om te gaan.
Meer weten?
Wil je je onzekerheid ontrafelen en bouwen aan meer zelfvertrouwen? Bekijk dan mijn gratis masterclass "(On)zekerheid ontrafeld met 4 handvatten".
Wil je sparren over jouw situatie? Boek dan een vrijblijvende online afspraak – ik denk graag met je mee!